Vrijdag 30 oktober 2015
"Gammaflitsen"
door dr. O.E. Hartoog
Samenvatting:
Als een zware ster (minstens 8 keer de massa van de zon) aan het eind van zijn leven in elkaar stort kan er een bijzonder proces optreden: een zogenaamde gammaflits. Gammaflitsen zijn de meest energierijke explosies die we kennen in het heelal, en we kunnen ze effectief van overal in het universum waarnemen. Vaak staan ze zo ver weg dat we, vanwege de eindigheid van de lichtsnelheid, miljarden jaren terug in de tijd kijken. Door het licht van gammaflitsen te bestuderen kunnen we dus iets leren over hoe het universum er vroeger uitzag. Daarnaast helpen deze waarnemingen ons te ontrafelen hoe deze explosies precies ontstaan, en welk soort zware sterren tot gammaflitsen leiden.
Hoe zijn de gammaflitsen ontdekt? Hoe nemen we ze waar? Wat kunnen we ervan leren? Deze en andere vragen zullen aan bod komen in de lezing.
Over de spreker:
Olga Hartoog (1987) studeerde natuur- en sterrenkunde aan de Universiteit van Amsterdam vanaf 2005, waarna zij zich specialiseerde met een onderzoeksmaster in de sterrenkunde aan het Anton Pannekoek Instituut aldaar. In 2010 deed zich de gelegenheid voor om, in de context van een promotieonderzoek, de nagloeiers van gammaflitsen te gaan bestuderen met de gloednieuwe spectrograaf X-shooter, die sinds kort beschikbaar was op de Very Large Telescope in Chili. Olga deed vier jaar lang onderzoek aan dit soort spectra, samen met collega's verspreid over heel Europa. Ze mocht zelfs tot twee keer toe naar Chili afreizen om waar te nemen met X-shooter. Op 10 december 2014 promoveerde Olga op haar proefschrift, dat niet alleen over nagloeiers ging, maar ook over hun omgevingen en hun voorlopers, de zware sterren.
Tegenwoordig gebruikt Olga haar analytische vaardigheden in een heel andere tak van sport: sinds maart 2015 werkt zij als consultant Business Intelligence & Analytics bij Deloitte.